Wałek WOM ze sprzęgłem - zasada działania

Aby ciągnik mógł współpracować z różnymi maszynami rolniczymi, potrzebny jest wałek WOM. Dzięki niemu można podłączyć do niego m.in. opryskiwacze czy kosiarki. Na czym polega jednak działanie wałka WOM ze sprzęgłem? Dlaczego jest to takie istotne i jak odpowiednio dobrać wałek WOM? Podpowiadamy.

Jak działa wałek WOM ze sprzęgłem?

Jak działają zatem omawiane przez nas komponenty? Wały przegubowo-teleskopowe ze sprzęgłem przenoszą moment obrotowy z ciągnika na maszynę rolniczą. Dzieje się tak na skutek połączenia dwóch podzespołów: WOM, czyli wału odbioru mocy ciągnika, i WPM – wału przyjęcia mocy maszyny. Wały przegubowo-teleskopowe mogą przenosić momenty obrotowe do 5000 Nm i obracać się z prędkością do 1500 obr./min. Najczęstszą przyczyną awarii wałów przegubowo-teleskopowych jest użycie nieodpowiedniego wału do napędu danego typu maszyny. W związku z tym, w zależności od rodzaju maszyny i jej zapotrzebowania na moc, dobieramy wały z zabezpieczeniami w formie sprzęgieł. WOM-y ze sprzęgłem spowalniają lub przerywają przenoszenie napędu, kiedy zostaje przekroczona wartość nominalna momentu obrotowego. Napęd zostaje wtedy automatycznie rozłączany, aby zapobiec uszkodzeniu mechanizmu maszyny.

Po co instaluje się sprzęgła do wałka WOM? Jak się okazuje, w celu zabezpieczenia napędzanego urządzenia oraz samego wału przed destrukcją.

Podstawowe informacje o wałach przegubowo-teleskopowych ze sprzęgłem

Wałek WOM ze sprzęgłem – co to jest?

Wały przegubowe są istotnymi elementami w rolnictwie, ponieważ umożliwiają efektywne przekazywanie napędu w różnych maszynach rolniczych, co z kolei przyczynia się do sprawnego prowadzenia prac polowych. Ważne jest regularne sprawdzanie ich stanu technicznego i konserwacja, aby uniknąć awarii i utrzymać maszyny w dobrym stanie.

Jak dobierać wały przegubowo-teleskopowe do maszyn rolniczych?

Właściwy dobór wałka WOM do maszyny jest podstawowym warunkiem wykonywania przez niego wszystkich niezbędnych czynności. 

Ważnym parametrem wału przegubowo-teleskopowego jest maksymalna moc lub moment obrotowy, które mają być przenoszone na maszynę, z którą ma współpracować ciągnik (należy w tym celu posłużyć się instrukcjami obsługi maszyny). Moc ciągnika, który będzie przy tym wykorzystany, nie ma znaczenia. W przypadku, gdy wzajemne położenie wałków WOM i WPM może powodować złamanie przegubu do kąta 50° podczas pracy ciągłej oraz 80° podczas pracy chwilowej, stosujemy wały szerokokątne. Wały te umożliwiają przenoszenie napędu w sposób ciągły, bez konieczności wyłączania napędu na uwrociach.

Przy doborze wału przegubowo-teleskopowego do maszyny należy zwrócić uwagę na rodzaj końcówek, które wystają z ciągnika i maszyny. Największą popularnością cieszy się tutaj króciec 6-frezowy, który wykorzystuje się m.in. w traktorach Ursus. Warto przyjrzeć się także samym wypustom. Jeśli chce się maszynę podłączyć wałem o odmiennym rodzaju wypustów, stosuje się założenie na wał tzw. redukcji. To, innymi słowy, sworznie z wypustami pasującymi do WOM ciągnika oraz specjalnym króćcem. W przypadku maszyn ciężkich opłaca się natomiast bardziej wymiana widełek na krzyżaku wału lub wymiana końcówki w traktorze.

Wybierając wałek WOM, należy też zwrócić uwagę na typ połączenia z urządzeniem. W przypadku maszyny zawieszanej można skorzystać z wałków o standardowych przegubach, gdzie kąt dla pracy ciągłej wynosi 25º. W przypadku pracy urządzeń zaczepianych lepiej zastosować wałek szerokokątny. W przypadku małych odległości traktora od maszyny dochodzi do powstania większego kąta miedzy osią wzdłużną danej maszyny i ciągnika a osią wzdłużną wału. Wówczas dobrze jest zdecydować się na wałek z dwoma przegubami szerokokątnymi. Gdy odległość między maszyną a ciągnikiem jest większa, należy zastosować wałek posiadający jeden sześciokątny przegub, który zakłada się od strony maszyny.

Stosowanie nieprawidłowego wału do napędu danego typu maszyny stanowi jedno z głównych źródeł uszkodzeń wałów przegubowo-teleskopowych. W zależności od rodzaju danego urządzenia oraz jego wymagań co do mocy należy dobrać wały wyposażone w różnorodne zabezpieczenia. Aby zabezpieczyć napędzane urządzenie, jak i wał przegubowo-teleskopowy, wykorzystuje się sprzęgło. Jego zadaniem jest przerwanie transmisji napędu w chwili, gdy zostaje zadana wartość momentu obrotowego. Oznacza to, że napęd rozłącza się po przekroczeniu siły, która mogłyby zaszkodzić mechanizmowi maszyny. 

W celu zminimalizowania ryzyka wypadków z udziałem wałów przegubowo-teleskopowych wykorzystuje się również dedykowane osłony. Korzystanie z wału bez odpowiedniej osłony lub z osłoną, która uległa destrukcji, wiąże się z ryzykiem pochwycenia i owinięcia fragmentu garderoby. To z kolei sprawia, że warto zadbać o osłonę – dla bezpiecznej pracy i swojego zdrowia.

Warto również zaznaczyć, że w przypadku sieczkarni polowych, bron wirnikowych czy pras zbierających, należy korzystać z wału o momencie nominalnym 400 lub 540 Nm. Z kolei, jeśli chodzi o zgrabiarki, przetrząsarki czy rozsiewacze – wały o momencie 250 Nm.

Trzeba też pamiętać, że aby wał przekaźnik był sprawny, należy go regularnie smarować i konserwować – mamy tu na myśli takie elementy, jak przeguby, sprzęgła czy profilowane rury. Ważne też, aby odkładać wałek w odpowiednie miejsce, najlepiej na wsporniku.

Jeśli chodzi o sprzęgło cierne, należy je przewietrzyć, aby nie doszło do rozwoju korozji, która – wraz z wilgocią – może doprowadzić do sklejania się tarcz sprzęgła, a to z kolei – przyczynić się do awarii maszyny lub napędu, a także negatywnie wpłynąć na samo sprzęgło. Aby do tego nie doszło, zanim poluzujesz sprężyny dociskające, zapisz długość każdej z nich. Dzięki temu łatwo przywrócisz sprzęgło do pierwotnej pozycji. Jeśli chodzi o sprzęgło ze sprężynami śrubowymi, trzeba poluzować nakrętki sprężyn dociskających, dzięki czemu zwolnią się płytki. Jeśli chodzi natomiast o sprzęgło wyposażone w sprężynę talerzową, należy dokręcić nakrętki na pakiecie, co pozwoli zmaksymalizować siłę nacisku. Miej na uwadze, że nie musisz zachowywać całkowitego luzu. Sprzęgło powinno po prostu łatwo się ślizgać. Następnie włącz na chwilę maszynę, tak aby ten komponent mógł się swobodnie ślizgać. To umożliwi oczyszczenie płytek z wilgoci oraz zanieczyszczeń.

Rodzaje sprzęgieł w wałach przegubowo-teleskopowych

Istnieje kilka podstawowych rodzajów sprzęgieł w wałach przegubowo-teleskopowych. Oto one.

• Sprzęgło z kołkiem ścinanym – zabezpiecza elementy przenoszące napęd z ciągnika do urządzenia, a jeśli wystąpi przeciążenie, przerywa przenoszenie momentu obrotowego do maszyny.
• Sprzęgło jednokierunkowe – odpowiedzialne jest za przenoszenie momentu obrotowego w jednym kierunku. Montowane jest do wałów napędzających maszyny o dużym momencie bezwładności.
• Sprzęgło cierne – przenosu moment obrotowy bez rozłączania napędu. Stosuje się je w roli sprzęgła rozruchowego lub przeciążeniowego.
• Sprzęgło przeciążeniowe zapadkowe – chroni napęd, automatycznie rozłącza go po osiągnięciu wartości nastawnej obrotów. 
• Sprzęgło przeciążeniowe automatyczne – przerywa napęd, jeżeli wartość przenoszonego momentu obrotowego osiągnie nastawioną wielkość.

Przejrzyj naszą ofertę wałków WOM i wybierz idealny dla siebie!