Wałki WOM – jak dobrać je do maszyn rolniczych? Wałkujemy temat od podstaw!

WOM, czyli wałki odbioru mocy, to elementy, które pośredniczą w przekazywaniu napędu. Można powiedzieć, że są one niezbędnym łącznikiem między napędzaną maszyną a ciągnikiem. Co więcej, funkcjonują one pod takimi nazwami, jak: „wały” czy wałki przegubowo-teleskopowe”, „wałki przekazu mocy”, „wałki przekaźnika mocy” czy „wałki przyjęcia mocy”, co z pewnością nie ułatwia ich zadania. Jak je jednak dobrać do maszyn rolniczych? Odpowiadamy!

Budowa i podział wałów przegubowo-teleskopowych

Zacznijmy od tego, że wały przegubowo-teleskopowe zbudowane są z takich elementów, jak:

• łożyska – w ich skład wchodzi zewnętrzny i wewnętrzny pierścień, a także rolki lub kulki, dzięki którym pierścienie utrzymują się obok siebie; łożyska minimalne tarcie oraz zużycie podczas obrotu wału;
• przekładnie – dzięki nim możliwa jest zmiana prędkości obrotowej wału, wykorzystuje się je w przypadku zbyt dużej lub zbyt niskiej prędkości silnika w przypadku elementów napędzanych przez wał;
• elementy mocujące – zalicza się do nich nakrętki i śrubki, pozwalają one stabilnie i bezpiecznie mocować wał do innych elementów ciągników oraz maszyn rolniczych;
• sprzęgła – dzięki nim możliwe jest rozłączenia oraz łączenie wałów z innymi elementami; jeśli chodzi o rozłączenie, dokonuje się je np. w przypadku potrzeby konserwacji lub naprawy;
• piasty wałów – zazwyczaj są one metalowe i przyjmują różne kształty oraz rozmiary – zależy to od ich zastosowania; pozwalają łączyć wał z innymi elementami, a więc np. ze sprzęgłami, kołami zębatymi czy łożyskami,
• koła zamachowe – zmniejszają wibracje i zwiększają stabilność pracy silnika; pozwalają magazynować energię kinetyczną, kiedy silnik pracuje.

A oto najprostszy podział wałków:

• wałki frezowane (przy czym w naszym sklepie frezowana jest tutaj cała );
• wałki na tzw. „cytrynę” (nie znajdziesz ich w naszym sklepie, maja kształt cytryny);
• wałki z rurą trójkątną – wyposażone są w profilowaną rurę o kształcie zbliżonym do trójkąta.

Dodajmy, że wałki WOM Exparto są obrabiane cieplnie (hartowane)

Wały odbioru mocy są również stosowane w maszynach

Jak dobierać wały przegubowo-teleskopowe do maszyn rolniczych?

Zwróć uwagę na moment obrotowy Nm

Jeżeli chodzi o wybór odpowiednich wałów przegubowo-teleskopowych, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na to, czy moment obrotowy maszyny napędzanej oraz wału jest taki sam. Połączenie wału z maszyną o większym tego typu parametrze jest po prostu błędem. Jeśli chodzi o wałki, zazwyczaj spotyka się modele o prędkości na poziomie od 540 do 1000 obrotów na minutę. Do każdej maszyny należy jednak wałek dobierać indywidualnie. Przykładowo, do kosiarki potrzebny jest zwykle wałek o prędkości 540 obr./min., a do dużych rozrzutników obornika – 1000 obr./min.

Weź pod uwagę konstrukcję wałków przegubowo-teleskopowych

Kolejną istotną kwestią jest konstrukcja wałków. Zacznijmy od tego, że modele podstawowe, z przegubami krzyżykowymi, mogą zdecydowanie pochwalić się niska ceną. Przenoszą one napęd pod kątem 25 stopni pod dużym obciążeniem. Przy mniejszych prędkościach często też pozwalają na pracę przy nachyleniu 45 stopni, np. w wozach paszowych.

Kiedy polecamy z kolei wałek z dwoma przegubami szerokokątnymi? Przede wszystkim wtedy, gdy odległość między maszyną a ciągnikiem jest mała i powstaje większy kąt między osią wzdłużną maszyny oraz osią wzdłużną wału. W sytuacji, gdy odległość jest większa i nie występuje tu zjawisko silnego łamania maszyny, strzałem w dziesiątkę będzie wałek z jednym sześciokątnym przegubem, który zakłada się od strony urządzenia. Posiada on podwójne, usytuowane obok siebie krzyżaki, co pozwala uzyskać większy kąt pracy. Wałki z jednym przegubem są zdecydowanie popularniejsze od tych z dwoma.

Ważne jest również to, aby znać specyfikę danego sprzętu, Jeśli chodzi o maszyny podczepiane, np. kosiarki rotacyjne czy prasy belujące, najlepiej sprawdzi się również wałek WOM szerokokątny. W przypadku maszyn zawieszanych potrzebne są z kolei wałki o standardowych przegubach, w których kąt dla pracy ciągłej wynosi 25 stopni.

Homokinetyczny wał przegubowo teleskopy sześciokątny z powodzeniem można wykorzystywać na uwrociach – praca będzie dzięki temu bezpieczna. Wyposażony jest on w przegub, który połączony jest przy pomocy koła z widełkami, co sprawia, że kąt między urządzeniem a ciągnikiem zostaje podzielony na połowę. Oznacza to, że obie części wału (zarówno napędzająca, jak i napędzana) pracują z identyczną prędkością kątową. Przegub homokinetyczny umożliwia chwilową pracę pod kątem do 80 stopni. Dodajmy, że informacje o parametrach wału, który przeznaczony jest do napędzania konkretnego urządzenia, powinny być zawarte w instrukcji obsługi tej maszyny. Stosowane są one często w opryskiwaczach.

Uwzględnij długość wału

Aktualnie można znaleźć na rynku głównie wały o znormalizowanej długości, dzięki której są w stanie pracować ze zróżnicowanymi maszynami. Jeśli wał nie jest częścią fabryczną danej maszyny, można przeprowadzić próbę jego długości. W przypadku maszyn zawieszanych długość wału powinna wynosić tyle, ile jest konieczne do połączenia ich z ciągnikami w najniższym położeniu podczas pracy. Co więcej, wał powinien skręcać się tak, aby można było podnieść maszynę w najwyższe położenie transportowe. Z kolei w przypadku maszyn przyczepianych konieczne jest to, aby wał pozwalał odpowiednio wykonać skręt przez agregat.

Warto zaznaczyć, że w przypadku takich urządzeń, jak zgrabiarki, przetrząsarki, zawieszane rozsiewacze należy dobrać wały przenoszące nominalny 250 Nm. Z kolei przy takich maszynach, jak sieczkarnie polowe, brony wirnikowe czy prasy zbierające, trzeba wykorzystać wał o momencie nominalnym na poziomie 400 lub 540 Nm.

Pamiętaj o odpowiedniej końcówce

Ważne jest również to, aby dobrać odpowiednią końcówkę wału. W tym celu należy zwrócić uwagę na typ końcówek, które wystają z maszyny oraz ciągnika. Najpopularniejszy jest tutaj króciec sześciofrezowy (sześć wpustów na wale wielowypustowym), który występuje np. w traktorach Ursus. Wał należy dopasować także do różnych wypustów (do rożnych średnic związanych z rożnymi producentami (normami). Jeśli chce się przy pomocy wału podłączyć maszynę o innym wypuście niż na ciągniku, można zastosować tzw. redukcję. To specjalnie zaprojektowane sworznie, wyposażone z jednej strony w wypusty do wałów przegubowo-teleskopowych ciągnika. Z drugiej strony znajduje się z kolei krociec dopasowany do WOM-u, który napędza maszynę. Nie należy jednak tak „kombinować” w przypadku maszyn ciężkich. Wówczas zdecydowanie lepiej jest wymienić końcówkę w ciągniku lub zamienić widełki na krzyżaku wału. Stosowanie takich elementów w przypadku awarii lub wypadku kończy się nie wpłaceniem odszkodowania.

Należy też pamiętać, że należy zamienić wał na inny w sytuacji, gdy zmieni się szerokość robocza maszyny – wówczas potrzebna jest większa moc. To z kolei sprawia, że musi się zwiększyć moment obrotowy wału, przy identycznej prędkości obrotowej. Najlepszym rozwiązaniem będzie tu zatem wał większym momencie nominalnym.

Przy wyborze wału dobrze jest zwrócić także uwagę na to, czy jest on wyposażony w osłony. Ograniczają one kontakt człowieka z ruchomymi elementami WOM-u. Jeśli wał będzie pozbawiony osłony lub będzie ona uszkodzona, istnieje ryzyko wypadku, nawet śmiertelnego na skutek pochwycenia różnych elementów garderoby.

Podsumowanie

Jak widzisz, wybór wałków WOM może nie jest prosty, ale na pewno możliwy. Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomoże Ci wybrać najlepszy model do twojej maszyny. Jeśli już teraz chcesz wymienić wałek odbioru mocy, zobacz jakie wałki WOM  mamy w Exparto.