Rodzaje wałów uprawowych

Wały uprawowe to urządzenia przeznaczone do przygotowywania gleby pod zasiew. Można wyróżnić kilka typów tego rodzaju maszyn, które pokrótce opisujemy w tym artykule. Jaki jednak wał wybrać do talerzówki lub agregatu? Odpowiadamy.

Do czego są przeznaczone wały uprawowe?

Wały uprawowe to urządzenia przeznaczone m.in. do wałowania, a więc m,in. do wyrównywania pól i efektywnego poprawiania struktury gleby. Dzięki nim nasiona oraz sadzonki mają również lepszą styczność z glebą. Wykorzystuje się je zarówno po siewie, jak i przed nim, zarówno na polach uprawnych, jak i pastwiskach. Pracują one najczęściej razem z traktorem lub innymi maszynami rolniczymi.

Jakie są rodzaje wałów i do jakich maszyn pasują?

Istnieje wiele rodzajów wałów uprawowych. Oto ich 3 podstawowe typy, podzielone ze względu na działanie:

• wały ugniatające głębsze warstwy gleby,
• wały ugniatające górną warstwę gleby – zalicza się do nich wały gładkie, które skutecznie ugniatają i wyrównują powierzchnię,
• wały kruszące.

Oprócz tego można wyróżnić inne ich rodzaje. Oto one.

Wał strunowy

Wał strunowy, określany również mianem „wała prętowego”, wyposażony jest w ustawione poprzecznie grubościenne płaskowniki, które skutecznie doprowadzają do kruszenia brył ziemi oraz twardej skorupy glebowej. Dobrze sprawdza się, jeśli chodzi również o jej wyrównywanie, w niewielkim stopniu ją także ugniata. Można z powodzeniem go używać na glebach kamienisto-piaszczystych oraz gliniastych.

Wał gumowy

Gumowe pierścienie wału gumowego doprowadzają do lepszego kopiowania nierówności pola w porównaniu do tych metalowych. Gwarantują równomierny docisk na całej szerokości roboczej, co minimalizuje ryzyko zbyt dużego ugniatania gleby, szczególnie jeśli chodzi o te lekkie i średnie.

Gumowe wały rzadziej się zapychają i nie zbierają tyle błota, co stalowe, zapewniając lepszą pracę przy podwyższonej wilgotności. Dodatkowo guma tłumi drgania i hałas, co zwiększa komfort pracy operatora oraz żywotność maszyn. Takie wały dobrze sprawdzają się na glebach wilgotnych, warto je również stosować na tych zakamienionych. Śmiało można z nich korzystać jednak także na ziemi suchej. Świetnie zagęszczają one glebę przed siewem.

<>

Wał rurowy

Wał rurowy to uniwersalny wał, który świetnie sprawdza się w różnych warunkach. Składa się on z rur o grubych ściankach, które odporne są na uszkodzenia. Wały rurowe dobrze zdają egzamin na glebach piaszczystych i gliniastych, które cechują się umiarkowaną twardością. 

Dużym atutem wału rurowego jest to, że jest on lżejszy niż wały typu packer czy modele pierścieniowe, co wiąże się z mniejszym zapotrzebowaniem mocy ciągnika oraz mniejszym zużyciem paliwa. Co więcej, wał rurowy skutecznie doprowadza do rozbijania brył ziemi i wyrównywani powierzchni pola, co sprzyja równomiernemu wschodowi roślin.

Dodatkowo przestrzenie między rurami sprawiają, że wał nie zbiera nadmiaru ziemi. Ponadto dochodzi do rzadszego jego zapychania przy wilgotnej glebie. W razie potrzeby jest on także łatwy w serwisowaniu i tańszy niż bardziej zaawansowane typy wałów.

Wał pierścieniowy

Wał pierścieniowy zbudowany jest z pierścieni. Jego konstrukcja bazuje na wykonanych z metalu pierścieniach, które usytuowane są w określonych odstępach na osi. Można wyróżnić kilka jego podstawowych rodzajów, takich jak: wał Crosskill, Cambridge, teownikowy, daszkowy, sprężynowy, Campbell, ceownikowy.

<>

Wał Crosskill

Jest to wykonany z żeliwa wał, który posiada specjalne pierścienie – na ich bokach usytuowane jest specjalne żebrowanie. Przeznaczony jest on do pracy na glebach ciężkich oraz średnich. Zazwyczaj stosuje się go do przedsiewnej uprawy ziemi.

Wał Cambridge

Wał Cambridge wykorzystuje się do tworzenia gruzełkowatej struktury na powierzchni gleby, którą świetnie kruszy. Znajduje on zastosowanie w ramach uprawy posiewnej. Doskonale radzi sobie on także z chwastami, a i perfekcyjnie ugniata ziemię. Dzięki niemu możliwe jest również przywrócenie kapilarności gleby.

Wał daszkowy

To urządzenie wykorzystuje się głównie na glebach, które często się zbrylają. Odpowiednio wyrównuje ono ich powierzchnię, a przy okazji skutecznie je zagęszcza. Tym samym dobrze oddziałuje na podsiąk wody w ziemi. Można go zaliczyć do maszyn uprawowych, a także tych stosowanych podczas siewu.

Wał teownikowy (teownik)

Wał teownik doskonale odnajduje się na glebach gliniastych. Składa się on z tzw. pierścieni teownikowych. Jest niezwykle wszechstronny, można go wykorzystywać podczas różnych zabiegów, m.in. zagęszcza i wyrównuje on powierzchnię gleby. 

Wał ceownikowy

Wał ceownikowy to taki wał, w którym profil pierścieni ma kształt litery „C”. Śmiało można go wykorzystywać m.in, w uprawie mulczowej, ale także na glebach lekkich oraz średnich.

Wał Packer (ciężki)

Wał ciężki Packer, jak sama nazwa wskazuje, może pochwalić się sporą masą. Świetnie sobie radzi na glebach zakamienionych oraz mokrych, a także na tych, na których występuje sporo resztek roślinnych. To taki typ wału, który bez problemu rozbija bryły ziemi, a jednocześnie doprowadza do efektywnego zagęszczenia gleby.

Wał Campbell

Wał Campbell to maszyna, która dobrze zdaje egzamin po klasycznym zagęszczaniu po orce. Świetnie wbija się on w ziemię, dzięki czemu możliwe jest rozbijanie sporych jej brył. Stymuluje on również proces osiadania gleby i głęboko ją ugniata.

<>

Wał sprężynowy

W przypadku wału sprężynowego sprężyny odpowiednio dopasowują się do mikroprofilu pola, dzięki czemu są w stanie wyrównywać glebę i zachowywać stały kontakt z podłożem. Ten rodzaj wału świetnie sprawdza się podczas rozbijania niewielkich brył oraz poprawiania struktury gleby, zwłaszcza po wcześniej przeprowadzonych zabiegach uprawowych.

Dodajmy, że mniejsza masa wału sprężynowego umożliwia pracę z lżejszym traktorem, minimalizuje zużycie paliwa oraz wywiera mniejszy nacisk na glebę. Otwarta, ażurowa budowa sprawia, że nie zapycha się on łatwo resztkami roślinnymi czy błotem. 

Wyrównywanie pola przy wykorzystaniu wału sprężynowego sprzyja dokładnemu siewowi i lepszemu kontaktowi nasion z glebą. Kolejnym jego atutem jest to, że nie zbiera on dużej ilości ziemi, do tego nie klei się, co stanowi zaletę w przypadku lekko wilgotnego podłoża. Wał sprężynowy odpowiedzialny jest również za optymalne zagęszczanie gleby oraz efektywne wyrównywanie jej powierzchni.

Wał talerzowy

Wał talerzowy to, innymi słowy, wał wykonany z metalowych talerzy. Stanowi on element maszyny rolniczej, który wykorzystuje się do uprawy gleby. Posiada wiele atutów, dzięki niemu możliwe jest: spulchnianie, rozdrabnianie i zagęszczanie gleby, a także usuwanie chwastów. Dobrze radzi sobie on z dużą ilością resztek pożniwnych – skutecznie je rozdrabnia i miesza. Cieszy się on dużą popularnością ze względu na prostą konstrukcję oraz możliwość dostosowywania do różnych rodzajów gleb i warunków.

Wał spiralny

Wał spiralny zbudowany jest z prętów stalowych, ułożonych w formie spirali (śruby) na osi wału. Zwykle ma średnicę wynoszącą około 300–500 mm. Dobrze się go czyści, nie zapycha się on również łatwo resztkami pożniwnymi. Nie zbiera on ich oraz nadaje się do uproszczonych systemów uprawy.

Wał spiralny może pracować zarówno z bronami talerzowymi, jak i kultywatorami. Jego spiralna konstrukcja pozwala na delikatne spulchnienie gleby i rozbijanie mniejszych brył. Szczególnie dobrze sprawdza się przy lżejszych glebach. Jest idealny także do lżejszych maszyn lub ciągników o mniejszej mocy. Zapewnia też mniejsze zużycie paliwa w porównaniu do cięższych wałów. Praca w wilgotnych warunkach możliwa jest w jego przypadku bez ryzyka zaklejania. 

<>

Rodzaje wałów uprawowych – na co zwrócić uwagę przy wyborze?

Przy wyborze wału uprawowego dobrze jest zwrócić uwagę na kilka aspektów.

Rodzaj gleby

Pierwszym i najistotniejszym kryterium jest tutaj typ gleby w gospodarstwie rolnym. Przykładowo na glebach średnich i lekkich dobrze spisuje się wał ceownikowy, z kolei na glebach gliniastych – model teownikowy.

Średnica pierścieni

Jeśli zamierzasz zainwestować w wał pierścieniowy, koniecznie zwróć uwagę na średnicę ich kluczowego komponentu, a więc samych pierścieni – jeśli będzie ona zbyt mała, może to przyczyniać się do większych oporów toczenia, co z kolei przekłada się na większe zużycie paliwa.

Rodzaj upraw

Do różnych upraw stosuje się zróżnicowane rodzaje wałów. Ważne jest to, aby nie wpłynęły one destrukcyjnie na te gatunki roślin, które masz na swoim polu – wręcz przeciwnie: maszyny te powinny stymulować je do bardziej intensywnego rozwoju.

Typ maszyny rolniczej

Bardzo ważne jest również to, aby dopasować rodzaj wału do swojej maszyny rolniczej. Jest to o tyle istotne, że nie każdy model pasuje np. do wszystkich agregatów. Dlatego przed zakupem wału należy zapoznać się ze specyfikacją techniczną.

<>