Hodowla bydła mięsnego w małym gospodarstwie | blog Exparto

Hodowla bydła mięsnego w małym gospodarstwie to temat, który intryguje wielu rolników. I nic dziwnego – wiąże się ona z całą paletą korzyści. Należy jednak dobrze zapoznać się z tym zagadnieniem, zanim zdecydujesz się na założenie takiej hodowli. Sprawdź, co powinieneś o niej wiedzieć!

Hodowla bydła w Polsce

Hodowla bydła w Polsce cieszy się obecnie całkiem sporym zainteresowaniem.  Coraz więcej producentów zajmujących się dotychczas produkcją mleka czy trzody chlewnej obiera właśnie ten kierunek w swojej rolniczej karierze. Między hodowlą bydła mięsnego a mlecznego istnieją jednak spore różnice – dotyczą one rodzajów pokarmu, warunków utrzymania czy nawet rozrodu.

<>

Wymagania żywieniowe

Żywienie ma ogromne znaczenie dla skuteczności oraz wydajności hodowli. W przypadku bydła mięsnego pokarm ma na celu zapewnienie właściwego przyrostu masy ciała, mięso musi mieć również odpowiednią jakość. Co więcej, wpływa on na zdrowie stada oraz jego odporność na choroby.

Jeśli chodzi o żywienie bydła mięsnego, można wyróżnić w tym zakresie aż 3 różne systemy opasu: intensywny, półintensywny oraz ekstensywny.

• System intensywny – wykorzystuje się go tam, gdzie nie ma wystarczająco dużej liczby użytków zielonych do wypasu. W takiej sytuacji zwierzęta trzyma się w oborach wolnostanowiskowych. Podaje się im wówczas wysokogatunkowe, treściwe pasze w połączeniu z kiszonkami, a więc żywi się je intensywnie. Jako że opas nie ma w tym przypadku możliwości zużycia zbyt zbyt dużej ilości energii, doprowadza to do zwiększenia jego masy mięśniowej. W ten sposób szybciej można uzyskać określoną wagę, a parametry mięsa są dobre, co oznacza, że występuje w nim mała ilość tłuszczu oraz duża zawartość mięśni.
• System półintensywny – jeśli bydło spędza część czasu w oborze, a część na pastwisku, można mówić zwykle o drugim systemie żywienia. Na początku życia karmi się je zielonką z pastwiska, natomiast kiedy zejdzie ono do obory, dostarcza się mu kieszonkę z traw oraz siano łąkowe. W grę wchodzi również jęczmień – śrutowany lub gnieciony, a także innego rodzaju, treściwa pasza. Taki system żywienia zapewnia lepsze efekty w porównaniu do ekstensywnego, dobowy przyrost masy wynosi tutaj około około 1500 g. Dzięki temu czas utrzymywania zwierząt staje się znacznie krótszy. Poszczególne osobniki zyskują najwyższą wagę zwykle po 20-24 miesiącach.
• System ekstensywny – stosuje się go w tych gospodarstwach, w których jest dużo zielonych użytków. Chcąc zastosować taki system, należy pamiętać o tym, że zielonka musi mieć odpowiednią jakość. W ten sposób można zmniejszyć nakłady finansowe związane z karmieniem stada. Ten system dobrze sprawdza się również, jeżeli chodzi o przyrosty masy ciała, które utrzymują się na poziomie 800-1000 g dziennie. Nie jest on jednak pozbawiony wad. Bydło karmione według tych zasad jest mocno otłuszczone i mało umięśnione, co w dużym skrócie oznacza, że parametry mięsa są są tutaj stosunkowo niskie. Na odpowiednią masę ubojową trzeba w takich warunkach poczekać 2-2,5 roku.

Niezależnie od tego, na który system się zdecydujesz, należy też pamiętać o regularnym podawaniu bydłu wody.

Największe wyzwania

Jednym z największym wyzwań, jeżeli chodzi o hodowlę bydła mięsnego, są kłopoty ze zdrowiem. Mówiąc o chorobach, należy podkreślić, że mogą być one takie same jak u bydła mlecznego, jednak z uwagi na inny rodzaj żywienia oraz sposób utrzymania, jesteśmy w stanie wyodrębnić kilka charakterystycznych dla niego problemów:

• choroby żwacza (stanowiące efekt błędów w żywieniu),
• choroby pasożytnicze,
• choroby niedoborowe,
• zatrucie ołowiem,
• choroby zakaźne.

Aby nie doszło do tych i innych schorzeń, należy podjąć działania profilaktyczne, a więc np. odpowiednio odżywiać bydło oraz systematycznie organizować badania przeprowadzane przez weterynarza. Powinieneś dowiedzieć się więcej również na temat zapobiegania oraz leczenia poszczególnych chorób.

Ze względu na to, że jako hodowca nigdy nie masz stuprocentowej kontroli nad swoim stadem, radzimy na wszelki wypadek zabezpieczyć się również przed ewentualną epidemią. Powinieneś zatem pomyśleć o tym, w jaki sposób możesz wyizolować – w razie potrzeby – chore byki mięsne, a także jakie środki jesteś w stanie podjąć, aby do takiej sytuacji nie doszło.

Kolejne wyzwanie dotyczy zarządzania pracownikami (jeśli takich zamierzasz zatrudniać). Związane jest to z tym, że mało kto specjalizuje się obecnie w temacie chowu bydła mięsnego. Pomoże w tym przypadku edukacja, np. w postaci odpowiednich szkoleń, na które możesz wysyłać zatrudnione przez siebie osoby. Warto też pomyśleć o współpracy ze technikami o profilu rolniczym.

Nie można zapomnieć również o zmiennych warunkach rynkowych, na które nie mamy większego wpływu. Chcąc utrzymywać się z hodowli bydła mięsnego, dobrze jest obserwować to, co się dzieje w gospodarce. Wyzwaniem bywają też okresy suszy i powodzie. Dobrze mieć na takie sytuacje opracowany wcześniej plan działania.

<>

Przepisy dotyczące hodowli bydła mięsnego

Zanim rozpoczniesz hodowlę bydła, musisz pamiętać o spełnieniu pewnych przepisów określonych w polskim prawie. Chodzi tutaj o te znajdujące się w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej oraz Ustawie z dnia 10 grudnia 2020 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich.

Co w tych przepisach można wyczytać? Jeśli chodzi o pierwszy dokument, określone w nim zostały minimalne warunki bytowe bydła. Jak się okazuje, należy zapewnić mu pomieszczenie inwentarskie. Co więcej, wolno je utrzymywać na uwięzi lub wolnostanowiskowo. Istnieje możliwość hodowania go na kilka różnych sposobów:

• bez wydzielonych stanowisk i ściółki (nie dotyczy to jałówek cielnych powyżej 7. miesiąca życia, krów i buhajów),
• z wydzielonymi legowiskami (nie dotyczy to buhajów i bydła opasowego),
• bez wydzielonych legowisk na ściółce.

We wspomnianym rozporządzeniu można przeczytać również o tym, jak duże powinny być stanowiska, legowiska i obszary zajmowane przez bydło we wspomnianym już pomieszczeniu inwentarskim. W sytuacji, gdy zwierzęta są utrzymywane na uwięzi, z wydzielonymi legowiskami, wymiary każdego stanowiska są prawnie określone i prezentują się następująco:

• krowy i jałówki powyżej 7. miesiąca ciąży:
  • długość – minimum 1,6 m,
  • szerokość – minimum 1,1 m;
• jałówki powyżej 6. miesiąca życia, jednak nie dłużej niż do 7. miesiąca ciąży:
  • długość – minimum 1,5 m,
  • szerokość – minimum 1 m;
• buhaje:
  • długość – minimum 2,4 m,
  • szerokość – minimum1,4 m;

• bydło opasowe o masie ciała wynoszącej maksymalnie 300 kg:
  • długość – minimum 1,3 m,
  • szerokość – minimum 0,8 m;
• bydło opasowe o masie ciała wynoszącej ponad 300 kg:
  • długość – minimum 1,45 m,
  • szerokość – minimum 0,95 m.

Ważne jest również to, że bydło powinno mieć zapewnioną swobodę ruchów, a jako hodowca musisz zadbać o opiekę ze strony weterynarza. W przypadku każdej sztuki bydła konieczne jest też zakolczykowanie, o którym należy poinformować Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Instytucja ta odpowiedzialna jest za wydawanie paszportu dla każdego zwierzęcia. uwzględniającego  numery identyfikacyjne, rodowód, informacje na temat hodowcy oraz inne, istotne dane.

Co więcej, możesz znaleźć w internecie, na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii, w zakładce „Zwierzęta gospodarskie”, informacje o obowiązkach związanych z prewencją rozprzestrzeniania się chorób zwierzęcych. Najważniejsze informacje, które są tam uwzględnione, dotyczą tego, iż jesteś zobowiązany jako właściciel zwierzęcia gospodarskiego do:

• prowadzenia Księgi Rejestracji Stada – osobnej dla każdego gatunku i wymagającej dokonywania w niej wpisów związanych ze wszystkimi zdarzeniami dotyczących zwiększenia lub zmniejszenia stada; wpisów należy dokonać maksymalnie w terminie 7 dni od zdarzenia,
• zgłoszenia do biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wszystkich zdarzeń związanych ze zmniejszeniem lub zwiększeniem liczby zwierza w terminie 7 dni.

Jak zacząć hodowlę bydła mięsnego?

Jeśli zastanawiasz się, jak zacząć hodowlę bydła mięsnego, w pierwszej kolejności powinieneś zadbać o odpowiednią infrastrukturę. Po pierwsze: musisz mieć oborę. Po drugie: powinieneś zadbać o przestrzenie, w których będziesz karmić i poić swoje zwierzęta. Co więcej, przydadzą Ci się również ogrodzenia oraz wiaty. 

<>

Jakie zwierzęta opłaca się hodować?

Zastanawiasz się, jakie zwierzęta opłaca się hodować? Jako przyszły hodowca bydła mięsnego musisz również tę kwestię rozważyć. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na te rasy, które opisujemy poniżej.

Limousine

To rasa mięsna, która cieszy się w Polsce szczególnie dużą popularnością. Poszczególne osobniki nie mają problemów z adaptacją, wykazują się również dobrym zdrowiem oraz kondycją. Cechuje je także długowieczność, żyją zwykle one  od 8 do 11 lat. Ich mięso charakteryzuje się znakomitymi walorami kulinarnymi.

Hereford

Hereford to rasa, która jest w stanie przetrwać w ciężkich warunkach, dlatego mówi się, że poszczególne osobniki cechują się wytrzymałością i odpornością. Co więcej, nie mają one dużych wymagań, dlatego mówi się, że jest to idealna rasa dla zabieganych rolników. Kolejną ich zaletą są bardzo lekkie porody oraz to, iż jest to gatunek bardzo spokojny, co z kolei wpływa na lepszą jakość mięsa.

Angus

Jeśli zastanawiasz się, co opłaca się hodować, zwróć uwagę na rasę Angus. Odnajduje się ona w trudnych warunkach klimatycznych i także uznaje się ją za mało wymagającą. W jej przypadku dobrze sprawdza się ekstensywny sposób żywienia. Hodowcy cenią ją też za wysoką zdrowotność.

Simental

Simental to rasa, która łatwo aklimatyzuje się w różnych warunkach środowiskowych. Jej atutem jest duża odporność na choroby, do tego dochodzą wysokie walory smakowe mięsa – wszystkie te zalety sprawiają, że nie ma w tym przypadku problemów z rynkiem zbytu.

Charolaise

Charolaise to rasa, o której mówi się, że jest jedną z najlepszych wśród całego bydła mięsnego. Produkowane z niej mięso wykazuje się niską zawartością tłuszczu. Wycielenia często wymagają tutaj jednak interwencji, głownie ze względu na wysoką masę urodzeniową.

Co hodować na małym gospodarstwie?

Nie wiesz, co hodować na małym gospodarstwie? Dobrym rozwiązaniem okaże się wybór jednej z powyższych ras. Musisz jednak pamiętać o odpowiedniej infrastrukturze.

<>